داشبورد خودرو
تاریخچه داشبورد خودرو
داشبورد یا صفحه ابزار (Dashboard)، ابتدا در اوایل قرن بیستم به عنوان محافظ در برابر گرد و غبار و باران طراحی شد. در سال ۱۹۰۴، شرکت اولدزمبیل برای اولین بار یک صفحه چوبی ساده با چند نشانگر ابتدایی معرفی کرد. در دهه ۱۹۳۰، داشبوردهای فلزی با عقربه‌های مکانیکی رایج شدند و در دهه ۱۹۷۰، با ظهور الکترونیک، نمایشگرهای دیجیتال و چراغ‌های هشدار اضافه گردیدند. امروزه، داشبوردهای تمام‌دیجیتال با صفحه‌نمایش لمسی، هدآپ دیسپلی و اتصال به گوشی هوشمند، مرکز کنترل هوشمند خودرو محسوب می‌شوند.
انواع داشبورد برای خودروها
داشبورد خودرو بر اساس طراحی و فناوری به انواع مختلفی تقسیم می‌شود. نوع آنالوگ سنتی با عقربه‌های سرعت و دور موتور برای خودروهای اقتصادی؛ نوع نیمه‌دیجیتال با ترکیب عقربه و LCD برای سدان‌های میان‌رده؛ داشبورد تمام‌دیجیتال (Virtual Cockpit) با صفحه ۱۲ اینچی برای خودروهای لوکس؛ و مدل‌های تلسکوپی یا قابل تنظیم برای راحتی راننده. همچنین، داشبوردهای SUVها بزرگ‌تر و مقاوم‌تر طراحی می‌شوند، و در خودروهای مسابقه‌ای، از نوع کربنی سبک با نشانگرهای حیاتی استفاده می‌گردد.
کاربردهای داشبورد خودرو
داشبورد خودرو عمدتاً برای نمایش اطلاعات حیاتی مانند سرعت، دور موتور، سطح سوخت، دما و هشدارها استفاده می‌شود که ایمنی و کنترل راننده را افزایش می‌دهد. علاوه بر این، میزبان سیستم‌های تهویه، مالتی‌مدیا، ناوبری و دکمه‌های کنترلی است. در مدل‌های پیشرفته، با هدآپ دیسپلی، اطلاعات روی شیشه جلو منعکس می‌شود تا چشم راننده از جاده برداشته نشود. همچنین، به عنوان پایه نصب ایربگ سرنشین و سنسورهای ایمنی عمل می‌کند.
جنس و مواد داشبورد
داشبورد خودرو معمولاً از مواد چندلایه ساخته می‌شود تا دوام، زیبایی و ایمنی بالایی داشته باشد. لایه رویی اغلب از پلاستیک ABS یا چرم مصنوعی با بافت نرم؛ لایه میانی از فوم پلی‌اورتان برای جذب صدا و ضربه؛ و ساختار اصلی از پلی‌پروپیلن تقویت‌شده یا فایبرگلاس است. در مدل‌های لوکس، از چوب طبیعی، آلکانترا یا آلومینیوم برس‌خورده استفاده می‌شود، در حالی که نسخه‌های اقتصادی از پلاستیک سخت ساده تشکیل شده‌اند تا هزینه را پایین نگه دارند.
نحوه نگهداری از داشبورد
برای افزایش عمر داشبورد، نگهداری منظم ضروری است. آن را با دستمال میکروفایبر و محلول ملایم تمیز کنید تا از خط‌وخش جلوگیری شود، و از مواد شیمیایی قوی اجتناب ورزید. در برابر آفتاب مستقیم، از سایه‌بان یا روکش محافظ استفاده کنید تا UV باعث رنگ‌پریدگی یا ترک‌خوردگی نشود. دریچه‌های تهویه را دوره‌ای تمیز کنید و از قرار دادن اشیاء سنگین روی داشبورد خودداری نمایید تا از تغییر شکل جلوگیری شود.
دلایل خرابی داشبورد
خرابی داشبورد اغلب به دلیل حرارت، UV و استفاده نادرست رخ می‌دهد. ترک‌خوردگی پلاستیک از قرار گرفتن طولانی در آفتاب، رنگ‌پریدگی پوشش از نور مستقیم، یا شکستن اتصالات از ضربه‌های خفیف مانند بستن درب. رطوبت می‌تواند باعث رشد قارچ در فوم داخلی شود، و در مدل‌های قدیمی، خشک شدن چسب منجر به لق شدن قطعات می‌گردد. همچنین، استفاده از پاک‌کننده‌های نامناسب یا فشار زیاد، سرعت خرابی را افزایش می‌دهد.
تعویض داشبورد خودرو
تعویض داشبورد فرآیندی پیچیده است که توسط مکانیک حرفه‌ای انجام می‌شود. ابتدا ایربگ‌ها، سیستم تهویه و سیم‌کشی را جدا کنید، سپس پیچ‌های اصلی را باز نمایید و داشبورد قدیمی را خارج کنید. داشبورد جدید (OEM یا سازگار) را با دقت نصب و تمام اتصالات را تست کنید. زمان تقریبی ۲-۴ ساعت است و نیاز به ابزار تخصصی دارد. برای ایمنی، از قطعات اصلی استفاده شود تا ایربگ و سیستم‌ها به‌درستی کار کنند.
تعمیر داشبورد
در بسیاری موارد، تعمیر داشبورد ارزان‌تر از تعویض است. ترک‌های کوچک با کیت ترمیم پلاستیک یا چسب UV پر می‌شوند؛ رنگ‌پریدگی با رنگ‌آمیزی حرفه‌ای بازسازی می‌گردد. برای فوم فرورفته، تزریق مجدد فوم کافی است. در کارگاه‌های داشبوردسازی، تعمیر کامل شامل روکش مجدد یا تعویض بخش‌های آسیب‌دیده حدود ۱-۳ ساعت طول می‌کشد. اگر آسیب گسترده باشد، تعویض توصیه می‌شود، اما برای صرفه‌جویی، ابتدا تعمیر را امتحان کنید.
قیمت و خرید داشبورد از بازار
قیمت داشبورد بسته به مدل، برند و خودرو متفاوت است؛ مدل‌های ساده برای خودروهای داخلی مانند پراید یا پژو حدود ۲-۵ میلیون تومان، در حالی که برای خودروهای خارجی لوکس تا ۱۵-۳۰ میلیون تومان می‌رسد. در بازار ایران، می‌توانید با مراجعه به سایت قفسه بازار مستقیم و بی‌واسطه از فروشگاه‌های مختلف خرید کنید، در ادامه لیست قیمت انواع داشبورد در فروشگاه‌های مختلف را می‌توانید ببینید. در هر قطعه تلفن فروشنده موجود است، در ساعات کاری با آن‌ها تماس بگیرید.
